မႏၲေလးၿမိဳ႕မွ ဆုိင္ကယ္စီးျပည္သူမ်ား-ဓာတ္ပုံ−ေဂ်ေမာင္ေမာင္(အမရပူရ)
အလင္းေရာင္မေပ်ာက္ေသးေသာ ညေန ၆ နာရီခန္႔တြင္ ေရႊျပည္သာ ထန္းေျခာက္ပင္ကား ႀကီးဂိတ္အနီး လူငယ္တစ္ဦးထံမွ ေအာ္ဟစ္အကူအညီေတာင္း သည့္ အသံတစ္သံ ထြက္ေပၚလာ သည္။
႐ုံးဆင္းခ်ိန္ အိမ္သုိ႔အျပန္ ကားလမ္းေပၚတြင္ မည္သည့္အ ခ်ိန္က ခ်ဥ္းကပ္လာမွန္းမသိ သည့္ ဆုိင္ကယ္တစ္စီးက ခါး ၾကား၌ ညႇပ္ထားေသာ ပိုက္ဆံ အိတ္ႏွင့္ ဖုန္းကို႐ုတ္တရက္လုယူ သြားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အလင္းေရာင္ မျပယ္သည့္အခ်ိန္ လည္းျဖစ္၊ ခါးၾကားတြင္ ထုိး ထားေသာေၾကာင့္ စိတ္ခ်လက္ခ် ျဖစ္ေနရာမွ အလုခံလုိက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။
‘‘ပါသြားၿပီ၊ ပါသြားၿပီဆုိ ေတာ့ လူေတြက ေၾကာင္ေတာင္ ေတာင္နဲ႔ လွမ္းၾကည့္ၾကတယ္။ တစ္ခါမွလည္း မႀကံဳဖူးေတာ့ အံ့ ၾသၾကတာေပါ့။ လုတဲ့လူကိုေတာ့ မမိလုိက္ဘူး။ ဆုိင္ကယ္ေမာင္း ၿပီး ထြက္ေျပးသြားတာ’’ ဟု ကိုေက်ာ္ဦးက လြန္ခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္း အတြင္း ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္၌ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ ဆုိင္ ကယ္စီးသူအခ်ဳိ႕၏ လုယက္ခံရမႈကို ေျပာျပ ျခင္း ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္က ကိုေက်ာ္ဦးနည္း တူ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္လည္း ဆုိင္ ကယ္ေမာင္းႏွင္လုယက္မႈမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားေနသည္။ လုယက္မႈမ်ားတြင္ ဟိုးေလးတေက်ာ္ ျဖစ္ခဲ့သည့္ အမႈက ျပည္ႀကီးတံ ခြန္ၿမိဳ႕နယ္ ဆလိမ္ရပ္ကြက္၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လုယက္မႈ ျဖစ္သည္။
ဆုိင္ကယ္ေမာင္းႏွင္လာ ေသာ အမ်ဳိးသားႏွစ္ဦးက အသက္ (၂၅)ႏွစ္ရွိ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး၏ ဆဲြႀကိဳးကို ေနာက္မွျဖဳတ္ယူ လုယက္ခဲ့ရာ လုယက္ခံရသူ အမ်ဳိးသမီးက တရားခံႏွစ္ဦးကို လုိက္လံဖမ္းဆီးစဥ္ လမ္းေခ်ာ္၍ ဆုိင္ကယ္ေမွာက္ကာ ေနရာတြင္ ပဲြခ်င္းၿပီး ေသဆုံးခဲ့သည္။
အဆုိပါ ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ရွိ ၿမိဳ႕ နယ္မ်ားသာမက အျခားေသာ ၿမိဳ႕ မ်ားတြင္လည္း မၾကာခဏျဖစ္ ပြားလ်က္ရွိသည္။
‘‘ကြၽန္မတုန္းက အေနာက္ က လုိက္လာတဲ့ ဆုိင္ကယ္တစ္စီး က ကိုယ့္ဆုိင္ကယ္ကို ေဆာင့္တြန္းလုိက္တယ္။ ယိုင္ထြက္သြားတဲ့ ဆုိင္ကယ္ကို ဟန္ခ်က္ထိန္းေန တုန္း အဲဒီဆုိင္ကယ္ေပၚပါလာတဲ့ အမ်ဳိးသားတစ္ဦးက လက္ကိုင္ မွာ ခ်ိတ္ထားတဲ့ ကြၽန္မပိုက္ဆံ အိတ္ကို လုၿပီး ေမာင္းေျပးေတာ့ တာပဲ’’ဟု ခ်မ္းေအးသာစံၿမိဳ႕နယ္ တြင္ လုယက္ခံရသူတစ္ဦးက ျပန္ လည္ေျပာျပသည္။
လုယက္မႈမ်ားသည္ အ လင္းေရာင္မေပ်ာက္ေသးေသာ ေန႔လယ္၊ ေန႔ခင္းႏွင့္ ညေနဘက္
အခ်ိန္မေရြးတြင္ ျဖစ္ပြားလာသည့္ အေနအထား ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ရဲ တပ္ဖဲြ႕၏ စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၁၄ ႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ဆုိင္ကယ္စီးလု ယက္မႈမ်ားသည္ ၂၀၁၅ ၌ ပိုမိုအ ျဖစ္မ်ားလာသည္ဟု ဆုိသည္။ ၂၀၁၄တြင္ ရန္ကုန္တုိင္း၌ ဆုိင္ ကယ္ျဖင့္လုယက္မႈ၁၅မႈျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ႏွစ္လယ္ကာလအေရာက္တြင္ လုယက္မႈေပါင္း ၁၇ မႈျဖစ္ခဲ့သျဖင့္ ယခင္ႏွစ္ထက္ ထက္ ၀က္ခန္႔ ျမင့္တက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၁၅ အတြင္း ဆုိင္ကယ္စီး လုယက္မႈမ်ားမွာ လႈိင္သာယာ၊ ဒဂုံေျမာက္၊ တာေမြ၊ လႈိင္၊ မရမ္း ကုန္း၊ ဘုရင့္ေနာင္၊ မဂၤလာဒုံ၊ ေရႊျပည္သာ၊ ဒလ၊ ေျမာက္ဥကၠ လာပ၊ သဃၤန္းကြၽန္း၊ သန္လ်င္၊ ေမွာ္ဘီ၊ အင္းစိန္၊ ဒဂုံေတာင္၊ ဒဂုံဆိပ္ကမ္း၊ သာေကတၿမိဳ႕နယ္ မ်ားတြင္ အမ်ားဆုံးေတြ႕ရ ေၾကာင္း ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ရဲတပ္ဖဲြ႕က ဆုိသည္။
ရန္ကုန္နည္းတူ မႏၲေလး ၿမိဳ႕တြင္လည္း ေျခာက္လအတြင္း လုယက္မႈေပါင္း ၃၆ မႈျဖစ္ပြားခဲ့ ၿပီး တစ္လလွ်င္ လုယက္မႈေျခာက္ မႈႏႈန္း ျဖစ္ပြားေနသည္။ ဆုိင္ ကယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည့္ မႏၲေလး တြင္ လုယက္မႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပား လ်က္ရွိသည္။
ၿမိဳ႕ႀကီးႏွစ္ၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြား ေသာ ဆုိင္ကယ္ႏွင့္ လုယက္မႈအ မ်ားစု၌ ယေန႔အခ်ိန္ ဖမ္းဆီး ရမိျခင္းမရွိသည့္ အမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။
ယခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ ေသာ ဆုိင္ကယ္စီးလုယက္မႈမ်ား သည္ ယခင္ႏွစ္ထက္ မ်ားျပားခဲ့ ေသာ္လည္း ဖမ္းဆီးရရွိသည့္ တရားခံသည္ အမႈျဖစ္ပြားမႈ၏ ထက္၀က္ခန္႔သာရွိေၾကာင္း ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ရဲတပ္ဖဲြ႕မွ ရဲအရာရွိတစ္ဦးက ေျပာသည္။ ယင္းအေျခအေနမွာ လုယက္မႈ တုိင္း၏ တရားခံမ်ားကို ဖမ္းဆီး ႏုိင္မႈ မရွိျခင္းႏွင့္ တုိင္ၾကားမႈ မရွိျခင္းမ်ားေၾကာင့္လည္းျဖစ္သည္။
‘‘ဖမ္းမိတာ နည္းတယ္။ လု ယက္ၿပီး အျမန္ေမာင္းေျပးတာဆုိ ေတာ့ တုိင္ၾကားသူကလည္း ေသ ခ်ာမေျပာျပႏုိင္ေတာ့မိတာ နည္း တယ္’’ ဟု ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္ ရဲ တပ္ဖဲြ႕မွ တာ၀န္က်ရဲတပ္သား တစ္ဦးက ေျပာသည္။
အခ်ဳိ႕အမႈမ်ားမွ သာမန္ ပိုက္ဆံလု၊ ဖုန္းလုသည့္ အမႈမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လုယက္ခံရ သည့္ သတင္းမ်ား ၿမိဳ႕နယ္အႏွံ႔ ျဖစ္ပြားေသာ္လည္း တုိင္ၾကား သူအေရအတြက္မွာ အလြန္ နည္းပါးသည္ဟု အထက္ပါ ရဲ တပ္သားတစ္ဦးက ေျပာသည္။
မႏၲေလးတုိင္းရဲတပ္ဖဲြ႕က အဆိုပါ လုယက္မႈ က်ဴးလြန္သူ မ်ားကို ပစၥည္းလုယက္မႈျဖင့္ ဖမ္း ဆီးရျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ဆုိင္ကယ္ခိုးမႈ၊ အျခားခိုးမႈမ်ားျဖင့္ သာ ဖမ္းဆီးရမိလ်က္ရွိေၾကာင္း မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး ရဲတပ္ဖဲြ႕ မွဴး႐ုံးက ဆုိသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဖမ္းဆီးရရွိ သည့္ ဆုိင္ကယ္စီးလုယက္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားသည္ အသက္ (၁၈)မွ (၃၀)ႏွစ္အတြင္းရွိသည့္ လူငယ္မ်ားသာျဖစ္ၿပီး ျပစ္မႈ ေဟာင္းရွိသူမ်ားျဖစ္သည္ဟု ရန္ကုန္တုိင္းရဲတပ္ဖဲြ႕ကဆုိသည္။
‘‘တရားခံအမ်ားစုကေတာ့ ေနရာမ်ဳိးစုံမွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ တတ္တဲ့သူေတြ မ်ားတယ္။ ဖမ္း မိလုိ႔ စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာလည္း က်ဴးလြန္ထားတဲ့ အမႈေတြက တစ္မႈတည္း က်ဴးလြန္တဲ့သူ နည္း တယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ျပစ္မႈအ မ်ားႀကီး က်ဴးလြန္ၿပီးမွမိတာ မ်ား တယ္။ သူတုိ႔က်ဴးလြန္တဲ့ အမႈ ေတြကို ရက္စဲြကအစ သူတို႔မွတ္ မိတယ္’’ ဟု နယ္ထိန္းရဲအရာရွိ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ စည္ပင္သာယာ နယ္နိမိတ္အတြင္း ဆုိင္ကယ္စီး နင္းခြင့္ မရွိေသာေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ အတြင္း ခပ္စိပ္စိပ္ ျဖစ္ပြားေန ေသာ ဆုိင္ကယ္စီးလုယက္မႈအ တြက္ အေျဖရွာရမည္ဟု ယင္း ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထုိင္သူမ်ားက ဆုိ သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ကဲ့သုိ႔ ေနရာမ်ဳိးတြင္ပင္ ညအခ်ိန္၌ ဆုိင္ကယ္မ်ား ဥဒဟိုသြားလာေန ၾကသည္။
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအ တြင္း ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၄၅ ၿမိဳ႕နယ္ ရွိၿပီး ယင္းအနက္ ၃၃ ၿမိဳ႕နယ္ကို စည္ပင္သာယာနယ္နိမိတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားကာ စည္ပင္သာ ယာနယ္နိမိတ္အတြင္း ဆုိင္ကယ္ စီးနင္းမႈကို ခြင့္မျပဳထားေၾကာင္း သိရသည္။
‘‘ဆုိင္ကယ္စီးခြင့္ကို စည္ ပင္၊ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ ယာဥ္ထိန္းရဲပဲ စီးခြင့္ေပးတယ္။ ရဲေတြကိုေတာ့ တရား၀င္စီးခြင့္ မေပးထားဘူး။ စက္ဘီးနဲ႔ပဲ တရားခံဖမ္းခိုင္း တယ္။ ရဲတခ်ဳိ႕ကလည္း ဆုိင္ ကယ္စီးၿပီး မေတာ္တဆမႈေတြနဲ႔ ေသဖူးတယ္။ ေနာက္အင္တာ နက္ေတြမွာ ရဲေတြ ဆုိင္ကယ္စီး တဲ့ပုံေတြ တင္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ‘‘စီး ခြင့္မျပဳေတာ့ဘူး။ အခုစီးေနတာက နားလည္မႈနဲ႔ စီးေနတာ’’ ဟု ရန္ကုန္တုိင္းအတြင္း တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ေနသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မွဴးတစ္ ဦးက ေျပာသည္။
ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ဆုိင္ကယ္ စီးနင္းမႈကို ေသခ်ာၾကပ္မတ္စြာ ဖမ္းဆီးႏုိင္ပါက ယခုျဖစ္ေပၚေန ေသာ ဆုိင္ကယ္စီးလုယက္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာႏုိင္သည့္ဟု အစိုး ရ၀န္ထမ္းအခ်ဳိ႕က ေျပာသည္။
‘‘ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ဖမ္း တာပဲ။ စခန္းထဲမွာ ဆုိင္ကယ္ ေတြအျပည့္ပဲ။ ထားစရာေနရာ ေတာင္ မရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ျဖစ္ေန တာပဲ’’ဟု ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္ တြင္ တာ၀န္က်ရဲတပ္သားတစ္ဦး က ေျပာသည္။
တစ္ဖက္က ဆုိင္ကယ္စီးသူ မ်ားကုိ ဖမ္းဆီးေနကာ တစ္ဖက္ ကလည္း ဆုိင္ကယ္စီးလုယက္မႈ မ်ား ႀကံဳေတြ႕ရသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား တြင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္သည့္အ ေနျဖင့္ လွည့္လည္စစ္ေဆးျခင္း မ်ား ျပဳလုပ္ေနသည့္ဟု ရဲတပ္ဖဲြ႕ က ဆုိသည္။
‘‘စီမံခ်က္နဲ႔ လုပ္ေနတာ ေတာ့ မရွိဘူး။ လုယက္မႈျဖစ္ပြား တတ္တဲ့ ေနရာေတြမွာေတာ့ ၀ပ္ ကင္းေတြ၊ လွည့္ကင္းေတြနဲ႔ ဖမ္း ဆီးအေရးယူမႈေတြေတာ့ လုပ္ေန တယ္’’ဟု ရန္ကုန္တုိင္းတြင္ တာ ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသည့္ တာ၀န္ က် ၿမိဳ႕နယ္မွဴးတစ္ဦးက ေျပာ သည္။
ဆုိင္ကယ္စီးလုယက္မႈ မ်ား ျပားလာသည့္အတြက္ ျဖစ္ပြားမႈ မ်ားေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ႀကိဳ တင္ကာကြယ္ဖမ္းဆီးမႈမ်ား၊ ညအ ခ်ိန္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔ စစ္ေဆးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း ရန္ကုန္တုိင္း၌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မွဴးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
‘‘မႈခင္းျဖစ္မလားဆိုတာ ေတြေတာ့ဘယ္သူမွ ႀကိဳမသိႏုိင္တဲ့အတြက္ တားဆီးလုိ႔မရဘူး။ ဒါေပမဲ့ ျပစ္မႈမက်ဴးလြန္ခင္ေတာ့ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ တားဆီးတာ ေတြ လုပ္လို႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿမိဳ႕နယ္တုိင္းမွာ ညဘက္ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနပါ တယ္’’ဟု အဆုိပါ ၿမိဳ႕နယ္မွဴးက ေျပာသည္။
ယခုလအတြင္း ဖမ္းဆီးအ ေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနစဥ္ တာေမြၿမိဳ႕နယ္တြင္ မေတာ္တဆ ယာဥ္တုိက္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ည အခ်ိန္မေတာ္ စီးနင္းလာသည့္ ဆုိင္ကယ္တစ္စီးႏွင့္ လူငယ္ေလး ဦးကို တာေမြၿမိဳ႕နယ္ ကင္းလွည့္ ရဲတပ္ဖဲြ႕က လုိက္လံဖမ္းဆီးရာ လမ္းေဘးဓာတ္တုိင္ကို ၀င္ေရာက္တုိက္မိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါ မေတာ္တဆ ယာဥ္တုိက္မႈတြင္ လူငယ္ႏွစ္ဦးေနရာ၌ ပဲြခ်င္းၿပီး ေသဆုံးခဲ့သည္။
တစ္ဖက္တာ၀န္ရွိသူ အာ ဏာပိုင္မ်ားက ႀကိဳတင္ကာကြယ္ မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၿပီး ျပည္သူ မ်ားဘက္ကလည္း လုယက္မႈျဖစ္ ပြားသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ သတိ ထား၍သြားလာၾကရန္ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ရဲတပ္ဖဲြ႕မ်ားက ေဆာ္ၾသထားသည္။
‘‘ကိုယ့္နားကုိ စက္ဘီးတို႔၊ ဆုိင္ကယ္တုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္လာရင္၊ ခ်ဥ္းကပ္လာတာ ၾကာလာရင္ သတိထား။ ေဘးဘီ၀ဲယာ လူေတြ နဲ႔ အဆက္အသြယ္ မျပတ္ေစနဲ႔။ လုတဲ့သူေတြက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ကပ္လာၿပီး ေသခ်ာေလာက္မွ ျဖတ္လုသြားတာဆိုေတာ့ ကိုယ့္ နားကို ဘာမွမကပ္ေစနဲ႔’’ဟု ေရႊ ျပည္သာရဲတပ္ဖဲြ႕၀င္တစ္ဦးက ေျပာသည္။
မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ေပၚ ေသာ ဆုိင္ကယ္စီး လုယက္မႈမ်ား သည္ ရန္ကုန္ႏွင့္ မတူဘဲ ဆုိင္ ကယ္စီးသူ အခ်င္းခ်င္း ျဖတ္လု ေသာ အမႈမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ နယ္ေျမရဲမ်ားက ပိုက္ဆံအိတ္ မ်ားကို ဆုိင္ကယ္တူးေဘာက္စ္ထဲ ထည့္၍ သယ္ေဆာင္ရန္၊ ပိုက္ဆံ အိတ္မ်ားကို ေဘးတုိက္မလြယ္ ဘဲ ခႏၶာကိုယ္ေရွ႕ထား လြယ္ရန္၊ ဆဲြႀကိဳးမ်ားကို အက်ႌထဲထည့္ၿပီး ၀တ္ဆင္ရန္ တုိက္တြန္းထား သည္။
‘‘လမ္းေဘးမွာ ဖုန္းေျပာတဲ့ အခါ လမ္းဘက္ကို ဖုန္းထားၿပီး မေျပာနဲ႔။ မႏၲေလးက ထုိင္းဘီး ေတြ ေရွ႕မွာပါတဲ့ ျခင္းထဲကို လည္း ဖုန္း၊ ပုိက္ဆံအိတ္မထည့္ နဲ႔။ အလြယ္တကူလုယူႏုိင္တယ္’’ ဟု ခ်မ္းေအးသာစံၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္(၈)နယ္ေျမရဲစခန္းမွဴး ဒုရဲ မွဴးေက်ာ္သာဦးက ေျပာသည္။
လုယက္မႈအမ်ားစုမွာ တရားခံဖမ္းဆီးရရွိရန္ ခဲယဥ္းသျဖင့္ ေနာင္အခါ မိမိအနားလူကပ္လာပါက သတိထားေတာ့မည္ျဖစ္ ေၾကာင္း လုယက္မႈကို ကိုယ္တုိင္ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသည့္ ကိုေက်ာ္ဦးက ဆုိသည္။
0 Comments
You are welcome to share your ideas with us in comments! (မှတ်ချက်များပေးရာတွင် သင်၏အကြံဉာဏ်များကို ကျွနိုပ်တို့နှင့် မျှဝေရန် ကြိုဆိုပါသည်။)
Emoji