အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းမွ ျပဳလုပ္ေသာ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေတြ႕ရေသာ ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ပညာရွင္မ်ား။ ဓါတ္ပံု (ရဲေခါင္)
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး အရပ္သား သမၼတကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ခဲ့တာဟာ မတူညီတဲ့ အစုအဖြဲ႕ေတြအတြက္ ညီညႊတ္မႈရေစမယ့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့အေရးကၽြမ္းက်င္သူေတြက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သမၼတသစ္ ဦးထင္ေက်ာ္နဲ႔ NLD ပါတီ၀င္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရသစ္တက္လာတဲ့အခါ ဘယ္လို အေရးကိစၥေတြဟာ အဓိကစိန္ေခၚမႈျဖစ္လာႏိုင္မလဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပညာရွင္ေတြ က ေျပာၾကားခဲ့ၾကတာပါ။ အျပည့္အစံုကို ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို သြားေရာက္သတင္းယူထားတဲ့ ကိုရဲေခါင္က ဒီသတင္းကို ေျပာျပပါမယ္။
မတ္လ ၁၆ရက္ေန႔က ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ Carnegie Endowment for International Peace စင္တာမွာ အာရွ ေဖာင္ေဒးရွင္းက ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ”Post-Election Myanmar: Context, Opportunities & Challenges” ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျမန္မာ့အေရးကၽြမ္းက်င္သူ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ေျပာၾကားခဲ့ၾကတာပါ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ေတြအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္တပ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအၿပီး အရပ္သားသမၼတကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ခဲ့တာနဲ႕ ပက္သက္ၿပီး အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ Kim N. B. Ninh က ခုလို ေျပာပါတယ္။
”ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီ သမၼတနဲ႕ ဒုသမၼတ အသစ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္လိုက္တာဟာ မတူညီတဲ့ အစုအဖြဲ႕ေတြ ျပန္လည္ စုစည္းညီညြတ္ဖို႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဦးထင္ေက်ာ္ကို သမၼတသစ္အျဖစ္ေရြးလိုက္တာဟာ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတသစ္ ေရြးခ်ယ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း NLD ပါတီရဲ႕ မူ၀ါဒေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးတည္းရဲ႕ သေဘာထားနဲ႕တင္ မဟုတ္ပဲ အျခား အေရးပါတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြလည္း ပါ၀င္ဦးမွာပါ။ အသစ္ဖြဲ႕စည္းမယ့္ အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ ၀န္ၾကီးအဖြဲ႕မွာ ဘယ္သူေတြ ပါ၀င္လာမလဲ၊ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႕ အခြင့္အာဏာ ခြဲေ၀လုပ္ေဆာင္ၾကမလဲ ဆိုတာေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သြားေရာက္ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ လူထုစစ္တမ္းအရ ျမန္္မာႏိုင္ငံမွာ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ လူတိုင္းလိုလိုက သေဘာတူတဲ့အခ်က္ကေတာ့ အစိုးရနဲ႕ ျပည္သူေတြအၾကား ယံုၾကည္မႈမရွိၾကတာပဲ ျဖစ္တယ္လို႕ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ ဆက္လုပ္ဖို႕၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြ တိုးတက္လာေအာင္ လုပ္ေပးဖို႕၊ ျပည္သူလူထုအၾကား လူမႈေရး သဟဇာတရွိေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖို႕၊ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းမက်တဲ့၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႕ စတာေတြဟာ ေနာက္တက္လာမယ့္ အစိုးရအတြက္ အဓိကရင္ဆိုင္ရမယ့္ အေရးကိစၥေတြ ျဖစ္လာမယ္လို႕ အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းက Kim N. B. Ninh က ေျပာပါတယ္။
အသစ္ ဖြဲ႕စည္းေတာ့မယ့္ NLD အစိုးရအေနနဲ႕ တရားဥပေဒကိုု အေျခခံတဲ့ အစိုးရစီမံခန္႕ခြဲမႈျဖစ္ဖို႕၊ အရပ္ဘက္ ရံုးဌာနေတြမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ပါ၀င္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး၊ လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈကို ဦးစားေပးတဲ့ ပံုစံျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႕၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ ျပည္နယ္တိုင္းအဆင့္ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္ေတြရဲ႕ အခြင့္အာဏာနဲ႕ အခန္းက႑ေတြ ကြဲျပားမႈရွိေအာင္ လုပ္ဖို႕၊ ႏိုင္ငံပိုင္ အၾကီးစား လုပ္ငန္းစုႀကီးေတြရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႕ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေအာင္ လုပ္ဖို႕ စတဲ့ အခ်က္ေတြကို အာရွေဖာင္ေဒးရွင္းက အၾကံျပဳထားပါတယ္။
စီးပြားေရး က႑မွာဆိုရင္လည္း ေရွ႕ဆက္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈကို ၇.၈ ရာခိုင္ႏႈန္း အနည္းဆံုးရွိေနေအာင္ ထိန္းထားႏိုင္မယ္ဆိုရင္၊ LDC လို႕ေခၚတဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အနည္းဆံုးႏိုင္ငံ အျဖစ္က လြတ္ေျမာက္ၿပီး၊ ၀င္ေငြ အလယ္အလတ္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ေရာက္ရွိႏိုင္ဖို႕ အလားအလာရွိေနတာကို အခု အသစ္တက္လာမယ့္ အစိုးရသစ္ လက္ထက္ မွာ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ဖို႕ ဘာေတြ လိုအပ္မလဲ ဆိုနဲ႕ ပက္သက္ၿပီး Center for Economy, Environment and Society အဖြဲ႕က ညႊန္ၾကားေရးမႈး ေဒါက္တာ တင္ထူးႏိုင္က ခုလို ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
“စီးပြားေရး ကိစၥက စိုက္ပ်ိဳးေရး က႑ အေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခုနက ေျပာထားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႕ FDI အေပၚလည္း ျပန္စဥ္းစားတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူသားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိုလည္း ထည့္စဥ္းစားတယ္။ တစ္ဖက္က လယ္ယာကိုလဲ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္မယ္။ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရးနဲ႕ ၀န္ေဆာင္မႈက႑ေတြကိုပါ ၿပိဳင္တူ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေစခ်င္တယ္။
ဒါမွလဲ ကုန္သြယ္ေရး တိုးတက္လာခဲ့ရင္ စိုက္ပ်ိဳးေရး က႑က အပိုထြက္လာတဲ့ လုပ္သားကို အသံုးခ်ႏိုင္မွာပါ။”
အရပ္သားအစိုးရ စစ္စစ္တက္လာေတာ့မယ္ ဆိုေပမယ့္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ NLD ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႕ သမၼတ ျဖစ္ခြင့္မရွိတာ၊ စစ္တပ္က လႊတ္ေတာ္မွာ အမတ္ ၂၅ရာခိုင္ႏႈန္း ရထားတဲ့အျပင္၊ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးနဲ႕ နယ္စပ္ေဒသေရးရာလို အေရးပါတဲ့ ၀န္ၾကီးဌာနေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ဆက္ၿပီးရထားတာ၊ လူသိနည္းေသးတဲ့ NDSC ေခၚ (အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႕ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ) ကို စစ္တပ္က ထပ္ၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာ စတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္ေတြကိုလည္း ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
VOA Burmese
0 Comments
You are welcome to share your ideas with us in comments! (မှတ်ချက်များပေးရာတွင် သင်၏အကြံဉာဏ်များကို ကျွနိုပ်တို့နှင့် မျှဝေရန် ကြိုဆိုပါသည်။)
Emoji