ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္(၉)ပါး ပါဠိ+ျမန္မာျပန္ႏွင့္ ဂုဏ္ေတာ္ပြားရက်ဳိး

ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္(၉)ပါး ပါဠိ+ျမန္မာျပန္ႏွင့္ ဂုဏ္ေတာ္ပြားရက်ဳိး
^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^

ဣတိပိ ေသာဘဂဝါ
(၁)။အရဟံ
(၂)။သမၼာသမၺဳေဒၶါ
(၃)။ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏ႖ာ
(၄)။သုဂေတာ
(၅)။ေလာကဝိဒူ
(၆)။အနဳတၱေရာ ပုရိသဒမၼသာရထိ
(၇)။သတၳာ ေဒဝမနဳႆာနံ
(၈)။ဗုေဒၶါ
(၉)။ဘဂဝါ

(၁)။အရဟံ = ကိေလသာ အညစ္အေၾကးတုိ႔မွ ကင္းေဝးစင္ၾကယ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

(၂)။သမၼာသမၺဳေဒၶါ = သိစရာမွန္သမ်ွ တစ္စမက်န္ သယမၻဴဥာဏ္ျဖင့္ အမွန္အတုိင္း သိေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

(၃)ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏ႖ာ = အသိတရား အက်င့္တရားတုိ႔ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။(ဝါ)ဝိဇၨာသုံးပါး၊ဝိဇၨာရွစ္ပါး၊စရဏတရား (၁၅)ပါးတုိ႔ႏွင့္ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

* ဝိဇၨာသုံးပါး *

(၁)။ပုေဗၺနိဝါသာနဳႆတိဥာဏ္=ေရွးေရွးဘဝတုိ႔၌ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမ်ွကုိ ျပန္၍ သတိရနုိင္ေသာဥာဏ္။
(၂)။ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္ = နတ္မ်က္စိကဲ့သုိ႔ အေဝး၌ရွိေသာအရာ၊ေသးငယ္ေသာ အရာတုိ႔ကုိျမင္နုိင္ေသာဥာဏ္။
(၃)။အာသဝကၡယဥာဏ္=ကိေလသာ အာေသေဝါတုိ႔ကို ကုန္ခန္းေစေသာ ဥာဏ္။

* ဝိဇၨာရွစ္ပါး *

(၁)။ပုေဗၺနိဝါသာနဳႆတိဥာဏ္။
(၂)။ဒိဗၺစကၡဳဥာဏ္။
(၃)။အာသဝကၡယဥာဏ္။
(၄)။ဝိပႆနာဥာဏ္=ရုပ္နာမ္တုိ႔၏ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ သေဘာတုိ႔ကုိ သိေသာဥာဏ္။
(၅)။ေစေတာပရိယဥာဏ္=သူတစ္ပါးစိတ္ကုိသိေသာဥာဏ္။
(၆)။မေနာမယိဒၶိဥာဏ္=မိမိခႏၶာကိုယ္အတြင္း၌ တစ္ျခားခႏၶာကုိယ္တစ္ခုကုိ စိတ္ျဖင့္ဖန္ဆင္းနုိင္းေသာ ဥာဏ္။
(၇)။ဒိဗၺေသာတဥာဏ္ =အေဝးမွ အသံ၊ ေသးငယ္ေသာ အသံတုိ႔ကုိ ၾကားနုိင္ေသာဥာဏ္။
(၈)။ဣဒၶိဝိဓဥာဏ္=တန္ခုိး အမ်ဳိးမ်ဳိး ဖန္ဆင္းနုိင္ေသာ ဥာဏ္။

* စရဏတရားတစ္ဆယ့္ငါးပါး *

(၁)။သီလ=ကုိယ္ ႏွုတ္ ႏွစ္ပါးကုိ ေစာင့္စည္း ထိန္းသိမ္းျခင္း ငါးပါးသီလ၊ရွစ္ပါးသီလ၊ပါတိေမာကၡသီလစသည္မ်ား။
(၂)။ဣျႏၵိယသံဝရ=မ်က္စိ နား ႏွာေခါင္း လ်ွာ ကိုယ္ စိတ္ ဟူေသာ ဣေျႏၵေျခာက္ပါးႏွင့္စပ္၍ ကိေလသာမျဖစ္ရေအာင္ ျဖစ္ေပၚသမ်ွကုိ သတိျဖင့္ ရွဳသိေနျခင္း။
(၃)။ေဘာဇေန မတၱညဳတာ=ခ်င့္ခ်ိန္၍ စားေသာက္ျခင္း။
(၄)။ဇာဂရိယာနုေယာဂ=နုိးနုိးၾကားၾကားရွိမွဳ၊သတိတည္းဟူေသာ နုိးၾကားမွဳ အျမဲရွိေနျခင္း။
(၅)။သဒၶါ =ရတနာ သုံးပါးႏွင့္ ကံ ကံ၏ အက်ဳိးကုိ ယုံၾကည္မွဳ။
(၆)။သတိ=ကုသုိလ္ေကာင္းမွဳတုိ႔ကုိ သတိရျခင္း။
(၇)။ဟိရီ=မေကာင္းမွဳျပဳရမည္ကုိ ရွက္ျခင္း။
(၈)။ၾသတၱပၸ=မေကာင္းမွဳျပဳရမည္ကုိ ေၾကာက္လန္႔ျခင္း။
(၉)။ဝီရိယ=ကုသိုလ္ေရးတုိ႔၌ အားထုတ္ျခင္း။
(၁၀)။သုတ=အျပစ္ကင္းေသာ အၾကားအျမင္ဗဟုသုတ။
(၁၁)။ပညာ=အသိ၊ အလိမၼာ၊အတတ္ပညာ။
(၁၂)။ပထမစ်ာန္။
(၁၃)။ဒုတိယစ်ာန္။
(၁၄)။တတိယစ်ာန္။
(၁၅)။စတုတၳစ်ာန္။

(၄)။သုဂေတာ=က်ဳိးရွိဟုတ္မွန္ ႏွစ္တန္ေသာ စကားကုိသာ မိန္႔ၾကားေတာ္မူတတ္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။(ဝါ)က်ဳိးရွိဟုတ္မွန္ သူခံသာေသာ စကားႏွင့္ က်ဳိးရွိဟုတ္မွန္ သူမခံသာေသာစကား ဤႏွစ္ပါးကုိသာ မိန္႔ၾကားေတာ္မူတတ္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

(၅)။ေလာကဝိဒူ=သတၱေလာက၊ၾသကာသေလာက၊သခါၤရေလာက တည္းဟူေသာ ေလာကသုံးခြင္ကုိ အကုန္အစင္သိျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

(၆)။အနဳတၱေရာ ပုရိသဒမၼသာရထိ=မယဥ္ေက်းၾကျငား သတၱဝါမ်ားကုိ ယဥ္ပါးေလေအာင္ ေသြးေဆာင္ ဆုံးမျခင္း၌ တုဘက္ကင္းေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

(၇)။သတၱာေဒဝမနဳႆာနံ= လူ နတ္ ျဗဟၼာ သတၱဝါတုိ႔၏ ဆရာတစ္ဆူ အစစ္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

(၈)။ဗုေဒၶါ=သစၥာေလးပါး အမွန္တရားကုိ ပုိင္းျခားထင္ထင္ သိျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။(ဝါ)သစၥာေလးအင္ကုိယ္တုိင္ျမင္၍ တပည့္ေတြကုိလဲ သိေစေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

(၉)။ဘဂဝါ=ဣႆရိယ စသည္ ဘုန္းေျခာက္လီႏွင့္စုံညီျပည့္ဝေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(က)။ကုိယ္ေတာ္ျမတ္၏ စိတ္ေတာ္ကုိ စုိးပုိင္ နုိင္နင္းေတာ္မူျခင္းတည္းဟူေသာ ဣႆရိယဘုန္းေတာ္။
(ခ)။မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ ကုိးတန္ေသာ ေလာကုတၱရာတရားတည္းဟူေသာ ဓမၼဘုန္းေတာ္။
(ဂ)။ဟုတ္တုိင္းမွန္စြာ သုံးျဖာေသာ ေလာကတြင္ ပ်ံ့ႏွံ႔ေက်ာ္ေစရျခင္းတည္းဟူေသာ ယသဘုန္းေတာ္။
(ဃ)။အဂၤါၾကီးငယ္ တင့္တယ္ ျပည့္ျဖဳိး အခ်ဳိးတက် သပၸာယ္ေတာ္မူလွျခင္းတည္းဟူေသာ သိရီ ဘုန္းေတာ္။
(င)။အလုိေတာ္ရွိတုိင္း မဆုိင္းခဏ ျပီးစီးေတာ္မူရျခင္း တည္းဟူေသာ ကာမဘုန္းေတာ္။
(စ)။အရဟတၱ မဂ္ဥာဏ္၊သဗၺညဳတဥာဏ္တုိင္ေအာင္ ရေစနုိင္သည့္ ၾက့ံခုိင္ ၾကီးမားေသာ ဝီရိယေတာ္တည္းဟူေသာ ပယတၱ ဘုန္းေတာ္။ ဤ ဘုန္းေတာ္ေျခာက္စုံႏွင့္ ကုံလုံျပည့္ဝေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
ဤသုိ႔လ်ွင္ အရဟံစသား ဂုဏ္ကုိးပါးႏွင့္ ထူးျခားကုံလုံ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကုိ တပည့္ေတာ္သည္ ၾကည္ညိဳျမတ္နဳိး လက္စုံမုိး၍ ရွိခုိးကန္ေတာ့ပါ၏ ျမတ္စြာဘုရား။

ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြားရျခင္းအက်ဳိး(လကၤာ)
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
ေစတီပမာ ၊စိတ္မွာတည္ၾကည္။
ေရာက္မည္နတ္ရြာ၊ေတြ႔ကာသိလြယ္။
ျမတ္ႏြယ္အမ်ဳိး၊ရုိက်ဳိးခံရ။
ျပည့္ဝအဂၤါ၊ဆင္းလွစြာျဖင့္။
သာယာခံတြင္း၊ၾကိဳင္သင္းေမႊးၾကဴ။
ၾကီးမူပညာ၊နတ္ရြာထက္ရႊင္။
လ်ွင္ျမန္ဆန္းၾကယ္၊ေကာင္းၾကြယ္စကား။
ဆုိနုိင္ျငားသည္၊ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြားက်ဳိးတည္း။

က်မ္းကုိး။ ။ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္(လူငယ္သင္ အေျခပ်ဳိးဗုဒၶဘာသာစာအုပ္)

Refs: ဓမၼေရခ်မ္းစင္