" ႐ွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား အေၾကာင္း "

Yan Naing
14 December 2015 at 20:20 · 

" ႐ွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား အေၾကာင္း "
----------------------------------

ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသတြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ တိုင္းလူမ်ိဳးႏြယ္ တစ္စုျဖစ္သည္။ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ အဓိကအားျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ေနထိုင္ၾကၿပီး မႏၲေလးတိုင္း၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ နီးစပ္သည့္ တ႐ုတ္၊ ထိုင္းနယ္စပ္မ်ားတြင္လည္း ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားကို နည္းမ်ားမဆို ေတြ႕ရွိနိုင္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လက္ရွိေနထိုင္သည့္ ရွမ္းလူမ်ိဳး ၆ သန္းခန႔္ရွိလိမ့္မည္ဟု ခန႔္မွန္းရသည္။

‪#‎ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ေပၚေပါက္လာပုံ‬

ရွမ္းလူမ်ိဳးတို႕မွာ နန္ေက်ာက္ (နန္ေက်ာင္းဟုလည္း အေရးအသားရွိ) အႏြယ္၀င္(ရွမ္း-တိုင္း Tai)မ်ားျဖစ္သည္။ ေအဒီ ၉ရာစု အစဦးတြင္ တရုတ္ထန္မင္းဆက္၏ တန္းခိုးထြားလာမႈေအာက္တြင္ နန္ေက်ာက္ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီး (ယခုယူနန္ျပည္နယ္၊ တာလီေဒသ) ျပိဳလဲျပီး အင္အား နည္းပါသြားခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ အလံုးစံုပ်က္စီးသြားသည္ဟု မဆိုႏိုင္ဘဲ ထန္မင္းဆက္ကုန္၍ စုန္မင္းဆက္ လက္ထက္ထိတိုင္ ရပ္တည္ေနႏိုင္ခဲ့ေသးသည္။ တရုတ္ျပည္ကို မြန္ဂို(တာတာ)တို႔က ၁၁ ရာစုတြင္သိမ္းပိုက္ခဲ့ျပီး နယ္ပယ္မ်ား ဆက္လက္ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့ရာ ၄င္း ရွမ္း-တိုင္း တို႔ကိုလည္း အလြတ္မေပးခဲ့ေခ်။ ထိုသို႔မြန္ဂိုတို႔ရန္ေၾကာင့္ လူမ်ိဳးစုၾကီးျပိဳကြဲသည့္ ရလာဒ္အျဖစ္ေတာင္ဖက္တစ္ေလွ်ာက္ စုန္ဆင္းအေျခခ်ခဲ့ရာမွ ရွမ္းလူမ်ိဳးအျဖစ္ ေပၚထြက္လာၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရွမ္းျပည္နယ္မွ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ လာအိုႏိုင္ငံတြင္ ေလာ(မႈန္း)လူမ်ိဳးမ်ား အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ထိုင္းလူမ်ိဳးမ်ား အျဖစ္လည္းေကာင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားမွာလည္း ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား ကဲ့သို႔ပင္ ေတာေတာင္ထူထပ္သည့္ ေဒသတြင္ အေျခခ်ခဲ့ၾကသည့္အတြက္ လူမ်ိဳးစုငယ္အမ်ားအျပား ကြဲျပားခဲ့ျပီး ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကားတို႕ပါ အနည္းငယ္စီ ကြဲျပားၾကသည္။

•••

‪#‎ရွမ္းမ်ဳိးႏြယ္စု_၃၃_မ်ဳိး‬

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရွမ္းလူမ်ဳိးစုသည္ ဗမာလူမ်ဳိးစုျပီးလွ်င္ လူဦးေရအမ်ားဆုံး ျဖစ္သည္။ ၄င္းတုိ႔ ့အထဲမွရွမ္းမ်ဳိးႏြယ္စု ( ၃၃ ) မ်ဳိးရွိသည္။ ၄င္းတို ့မွာ...

( ၁ ) Shan ( ရွမ္း )၊
( ၂ ) Wa ( ဝ )၊
( ၃ ) Palaung ( ပေလာင္ )၊
( ၄ ) Kokant ( ကုိးကန္ ့)၊
( ၅ ) Pa O ( ပအိုဝ့္ )၊
( ၆ ) Yun(Lao) ယြန္း( ေလာင္ )၊
( ၇ ) Kwi ( ကြီ )၊
( ၈ ) Pyin ( ဖ်င္ )၊
( ၉ ) Yao ( ေယာင္ )၊
( ၁၀ ) Danaw( ဓေနာ )၊
( ၁၁ ) Pale ( ပေလး )၊
( ၁၂ ) Eng ( အင္ )၊
( ၁၃ ) Son ( စုံ )၊
( ၁၄ ) Khamu ( ခမူ )၊
( ၁၅ ) Kaw(Akha E Kaw) ေကာ္၊
( ၁၆ )Khamti(ခႏီၱရွမ္း)၊
( ၁၇ ) Hkun( ဂုံးရွမ္း )၊
( ၁၈ ) Taungyo ( ေတာင္ရုိး )၊
( ၁၉ ) Danu ( ဓႏု )၊
( ၂၀ ) Man Zi ( ေျမာင္ဇီး )၊
( ၂၁ ) Yin Kya ( ယင္းက်ား)၊
( ၂၂ ) Yin Net ( ယင္းနက္ )၊
( ၂၃ ) Shan Gale ( ရွမ္းကေလး )၊
( ၂၄ ) Shan Gyi ( ရွမ္းၾကီး )၊
( ၂၅ ) Intha ( အင္းသား )၊
( ၂၆ ) Lahu ( လားဟူ )၊
( ၂၇ ) Eik Swair ( အိုက္ဆြယ္ )၊
( ၂၈ ) Tai Loi ( တိုင္းလြယ္ )၊
( ၂၉ ) Tai Lem ( တိုင္းလ်မ္ ) ေခၚ ရွမ္းနီ၊
( ၃၀ ) Tai Lon ( တိုင္းလုံ )၊
( ၃၁) Tai Lay ( တိုင္းေလ့ )၊
( ၃၂ ) ?
( ၃၃ ) Maw shan (ေမာရွမ္း)တို ့ျဖစ္ၾကသည္။

•••

‪#‎ေရွးရွမ္းနယ္မ်ား‬

ရွမ္းတို႔ဌာနီ၌ ျပည္နယ္ေပါင္းမွာ ေတတၱႎသ ေခၚ ၃၃ - နယ္ရွိ၍ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္အလား ေမြ႔ေလ်ာ္ ေပ်ာ္ရႊင္ဘြယ္ မ်ားစြာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ျပင္ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း ၅၆၆၄၅-က်ယ္လ်က္ ေစာ္ဘြား ၁၆-ေယာက္၊ ၿမိဳ႕စား ၁၃-ေယာက္ႏွင့္ ေငြခြန္မွဴး ၄-ေယာက္တို႔က အုပ္ခ်ဳပ္ၾကရသည္။
(ဤကားအဂၤလိပ္ လက္ေအာက္မွာ ေနရစဥ္က ျဖစ္၏။)

ေတာင္ပိုင္းရွမ္းျပည္နယ္မ်ား...

က်ိဳင္းတံုနယ္၊
မိုးနဲနယ္၊
ေညာင္ေရႊနယ္၊
ရပ္ေဆာက္နယ္၊
လဲခ်ားနယ္၊
ေမာက္မယ္နယ္၊
မိုင္းပန္နယ္၊
မိုင္းပြန္နယ္၊
စကားနယ္၊
ေနာင္မြယ္နယ္၊
မိုင္းေနာက္၊
မိုင္းကိုင္၊
ေက်းသီဗန္းစံ၊
လြယ္လံု၊ သထံု၊
ဗန္းရင္၊ ဟိုပုန္း၊
နန္းခုတ္၊
စကြယ္နယ္၊
မိုင္းရွဴး၊
သမခမ္း၊
ေပြးလွ၊ ေဘာ္နယ္၊
ရြာငံနယ္၊
ပင္မွီ၊
က်ံဳးနယ္၊
ပင္းဒယ၊
ေျမာက္ပိုင္းရွမ္းျပည္နယ္မ်ား
သီေပါနယ္၊
ေတာင္ပိုင္းနယ္၊
မိုင္းရယ္နယ္၊
ေျမာက္သိႏၷီနယ္၊
မိုးမိတ္နယ္၊
မိုးလင္းနယ္
ယေန႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ႏွင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္
ျပည္နယ္၏ၿမ္ိဳ႔ေတာ္မွာ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး၊ ရွမ္းျပည္နယ္ကို အပိုင္းႀကီးသံုးပိုင္းျဖင့္ ခြဲျခားထားသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပိုင္း၊
ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း၊
ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း ဟူ၍ပင္။

ရွမ္းျပည္နယ္ အေရွ႕ပိုင္း၏ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်ဳိင္းတံုၿမိဳ႕ျဖစ္သည္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း၏ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ လားရႈိးၿမိဳ႕ျဖစ္ျပီး ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း၏ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။

•••

‪#‎ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ဓေလ႔ထံုးစံ‬

တရုတ္၊ လာအိုႏွင့္ထိုင္း နယ္စပ္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ေနထို္င္ေသာ ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဗမာျပီးလွ်င္ ဒုတိယအမ်ားဆံုး လူမ်ဳိးစု ျဖစ္သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ၄ သန္းေက်ာ္ ေနထိုင္ၿပီး လူမ်ဳိးစု ၃၃စုပါ၀င္ေနထိုင္သည္။ ရွမ္းအမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ပင္နီရင္ေစ့ တိုက္ပံုကို ခပ္ပြပြေဘာင္းဘီရွည္နွင့္ တြဲဖက္၀င္ ဆင္ၿပီး ခါးတြင္ ပု၀ါစစည္းေႏွာင္းေလ့ရိွသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ေကာ္လာမဲ့ ရင္ဖံုးလက္ရွည္အကႌ်ကိုပတ္ လည္စင္းပါေသာ ရိုးရာလံုခ်ည္ႏွင့္ တြဲဖက္၀င္ဆင္သည္။ အင္းေလး၊ ပင္းတယေဒသမ်ား အပါအ၀င္ အပန္း ေျဖေလ့လာရန္ ေဒသမ်ားစြာ ရိွသည္။

•••

‪#‎ရွမ္းလူမ်ဳိးတို႔ရဲ႕အလုပ္အကိုင္မ်ား‬

ရွမ္းလူမ်ဳိးတို႔သည္ အဓိကအားျဖင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္အကိုင္မ်ားမွာ သစ္၊ လက္ဖက္၊ စပါး၊ လိေမၼာ္၊ ေျပာင္း၊ ရာဘာ၊ ႏွင့္ ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ားစိုက္ပ်ဳိးလ်က္ရွိကာ လက္မႈအတတ္ပညာမ်ားစြာကို လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိကာ ေနထိုင္ၾကသည္။

•••

‪#‎ကုိးကြယ္ယံုၾကည္မႈ‬

ရွမ္းလူမ်ိဳးတို႔ကို ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈ နွင့္ပက္သက္၍ အခ်ိဳ႕က ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ နတ္ကိုးကြယ္မႈနွင့္ စုန္း၊ တေစၦ၊ ကေ၀ စေသာ မိစၧာ အယူ၀ါဒ ထြန္းကားသည္ဟု လြဲမွားစြာ ေကာက္ယူခဲ့ၾကသည္။ အမွန္မွာ ဗုဒၥဘာသာကိုသာ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ရွမ္းတို႕အိမ္တြင္ ဘုရားစင္သာရွိသည္။ နတ္စင္မရွိ။ ဗုဒၥဘာသာ၀င္ ရွမ္းအမ်ိဳးသား မွန္သမွ် ဗုဒၶဘာသာကိုသာ ကိုးကြယ္ၾကသည္။ တစ္နွစ္တစ္ၾကိမ္က် ရြာေစာင့္နတ္၊ လယ္ေစာင့္နတ္၊ သမၼေဒ၀ါ နတ္မ်ားအား ပူေဇာ္မႈေလာက္သာ ရွိၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ထုံးစံမွ်သာ ျဖစ္ျပီး ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ နတ္ပြဲၾကီးမ်ား က်င္းပျခင္းမ်ား မရွိေပ။

ဘုရင့္ေနာင္လက္ထက္တြင္ ေစာ္ဘြားတို႕ေသလွ်င္ ခ်စ္ေသာကြ်န္၊ စီးေသာ ဆင္၊ ျမင္း တို႔ကိုသတ္ျပီး ဂူသြင္းေသာ အက်င့္ကို တားျမစ္လုိက္သည္။ ဘုရင့္ေနာင္သည္ ရွမ္းလိုမ်ိဳးတို႕ကို ဗုဒၶဘာသာကို စတင္ျဖစ္ထြန္းေစေသာ သူမဟုတ္ ရွမ္းျပည္ကို ေထရ၀ါဒ ဗုဒၥဘာသာ စည္ပင္ျပန္႕ပြားေအာင္ လုပ္ခဲ့ေသာသူ၊ ေစာ္ဘြားတို႕ေသလွ်င္ ခ်စ္ေသာ ကြ်န္၊ စီးေသာ ဆင္ ၊ ျမင္း စသည္တို႕ကို သတ္ျပီး အတူျမဳပ္ေသာ အက်င့္၊ အယူစ ဆိုးမ်ားကို ေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးေသာ သူတေယာက္ဆိုလွ်င္ ပိုမွန္ပါလိမ့္မည္။

•••

‪#‎ရွမ္းလူမ်ိဳးနဲ႕ဗုဒၶသာသနာ‬

ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ားက မိမိတို႕သည္ ေဂါတမဘုရား လက္ထက္ကပင္ ဘုရားကို ကိုးကြယ္ ယုံၾကည္ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္က ေကာသမီၺဘုရင္ ဥေတနသည္ ရွမ္းဘုရင္တပါးျဖစ္သည္ဟု ေမာရွမ္းသမိုင္းနွင့္ သိႏၷီသမိုင္းတို႕က ဆိုသည္။ မိုင္းေမာ၀္ ဟုေခၚေသာ ေမာရွမ္းျပည္သည္.. ေရႊလီျမစ္၀ွမ္း ေဒသျဖစ္သည္ ။ ထိုေဒသတြင္ သာသနာနဲ႕ ပက္သက္ေသာ သမိုင္း၀င္ အေထာက္ထားမ်ားအေနျဖင့္...

ေကာသမီၺသူေဌးၾကီး ေယာသက လွဴဒါန္းထားေသာ ေဃာသိကာရုံေက်ာင္းေဟာင္းေနရာ (ရွမ္းစကားအရ ~ "လြယ္ေက်ာင္းဆိုင္" ဟုေခၚျပီး တရုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္ ေရႊလီျမစ္၏ တရုတ္ဘက္ကမ္းတြင္ တည္ရွိသည္။ ၁၂၊၅ ၊၂၀၀၁ တြင္က်မ္းျပဳသူ ထိုေနရာသို႕ေရာက္ခဲ့ျပီး ေစတီေဟာင္းတဆူတြင္ ေရွးေဟာင္း ေရႊေငြ ေၾကး ေျမ ဆင္းတုေတာ္ မ်ားစြာ တူေဖာ္ရရွိ၏)
ဥေတနမင္း၏ သခ်ဳႋးအုတ္ဂူ။
ေဃာသက သူေဌးကုန္း။
ပန္ေဖဟို(ေခၚ) ေခါင္းျဖတ္ေတာင္ (မာဂဏမိဘုရားတို႕ ေခါင္းျဖတ္ခံရေသာေနရာ)
လြယ္ေက်ာင္းဆိုင္ ေတာင္ေျခရွိ ဥေတန မင္း၏ ဆင္ခ်ည္ေက်ာက္တိုင္။
ပလလဲေတာ ...
စသည္တို႕သည္ ယခုတိုင္ တရုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္ ေရႊလီျမစ္ေဒသ(တရုတ္ျပည္)တြင္တည္ရွိေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္.။
ဤသီႏီၷသမိုင္း မွတ္တမ္းအရတို့ကုိ ေထာက္ရႈ၍ ရွမ္းလူမ်ိဳးက မိမိတို႔သည္ ဘုရားရွင္လက္ထက္ကပင္ သာသနာေတာ္ကို ယုံၾကည္ ကိုးကြယ္လာခဲ့ၾကသူမ်ာ ျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ဘီစီ (၆) ရာစုတြင္ အိႏိၵယနိုင္ငံ၌ ဘုရားရွင္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ ကာလတြင္ ရွမ္းလူမ်ိဳးတို႔သည္ စူနိုင္ငံေတာ္ကို စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ ကာလျဖစ္သည္။ စူနိုင္ငံေတာ္သည္ ဘုရင္ခံနိုင္ငံ (၁၂ )နိုင္ငံ ပါ၀င္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံေတာ္ျဖစ္သည္။ ထိုဘုရင္နိုင္ငံတို႕တြင္ သွ်င္ Tsen (ေခၚ) Tien နိုင္ငံသည္ ယခု ယူနန္နယ္ ျဖစ္သည္။ သွ်င္နိုင္ငံ၏ အနာက္ေတာင္ဘက္၌ သမိုင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ တေကာင္းျမိဳ႕ရွိသည္။ တေကာင္းသည္ သက်သာကီ၀င္တို႕နွင့္ အဆက္အႏြယ္ရွိသျဖင့္ ယင္းနွင့္ပတ္သက္ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကို ခ်န္ထား၍ရမည္မဟုတ္ေပ။

•••

‪#‎ေလာ၀္သမိုင္းမွသာဓက‬

ေလာ၀္သမိုင္း တစ္ေစာင္၌ ရွမ္းလူမ်ိဳးတို႕သည္ သာသနာေတာ္ ၆၁၂ (ေအဒီ၆၉)ခုနွစ္ အိုက္ေလာ၀္ မင္းဆက္ျဖစ္ေသာ ေနာင္ခ်ယ္( or)(ေခၚ) နန္ေခ်ာင္ဘုရင္ ခြန္လိေမာ၀္ လက္ထက္တြင္္ ဗုဒၶဘာသနာေတာ္ကို စတင္ သက္၀င္ယုံၾကည္သည္ဟု ဆိုသည္။ မဟာယန ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ျပီး တရုတ္ဟန္မင္းဆက္ ဘုရင္ ေခမင္တီထံမွ ရရွိလာသည္ ဟုဆိုသည္။

•••

By : Tai News